À propos de nous

اثربخشی آموزش والدینی بار کلی بر کاهش نشانه‌های اختلال نافرمانی مقابله‌ای در کودکان پیش‌دبستانی
از والدین انتظار می رود که به جای انکار مشکل و سرپوش گذاشتن بر روی آن، در همان دوران کودکی این اختلال را از یک لجبازی ساده و طبیعی تشخیص دهند تا از تبدیل شدن آن به مشکلات پیچیده تر و بروز حوادث غیرقابل جبران مانند اعتیاد و... صاحبان، فاطمه، امیری، شعله، کج باف، محمدباقر و عابدی، احمد . بررسی اثر کوتاه مدت آموزش کارکردهای اجرایی بر کاهش نشانه‌های کمبود توجه و بیش‌فعالی در دانش‌آموزان پسر دوره ابتدائی شهر اصفهان، تازه‌های علوم شناختی. رفتار های نافرمانی در کودکان 2-3 ساله و یا در دوران نوجوانی شایع و طبیعی است. موقعیت هایی مانند خستگی، گرسنگی و یا سایر فشارهای روانی می تواند باعث بروز رفتارهای پرخاشگرانه و نافرمانی شود.
سوال بسیاری از والدین این است، که وقتی تشخیص داده شد که فرزندمان دارای این نوع اختلال است، باید چه کاری انجام دهیم؟ مداخله زودهنگام با یک کودک که نافرمانی می‌کند حیاتی است. اما موفقیت آمیزترین گزینه‌ها معمولا ترکیبی از آموزش والدین و بازی یا گفتار درمانی است. البته بازی یا گفتار درمانی که متناسب با سن کودک و شدت نافرمانی او تهیه شده است. در حقیقت، مطالعات نشان داده است که موثرترین راه برای کاهش مسائل رفتاری، مداخله و آموزش زود هنگام والدین است. همچنین باید گفت که اغلب اوقات، آموزش والدین آسان‌تر از آموزش کودکان است.
چهارمین ویرایش راهنمای تشخیصی و آماری (DSM-IV-TR) (که DSM-5 اکنون جایگزین آن شده است) بیان کرده که کودک میبایست چهار مورد از هشت نشانه و علامت این اختلال را نشان دهد تا به آستانه تشخیصی برای اختلال نافرمانی مقابله جویانه را برسد. کودکان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای ممکن است درخانه با پدر و مادر و برادران و خواهران، در مدرسه با معلمان، در محل کار با سرپرستان وسایرافراد مشکل داشته باشند و برای حفظ دوستان و ایجاد روابط تلاش نمی کنند. آنها با تحکم با بزرگترها بحث و جدل شدید به راه می‌اندازند. این کودکان در زمان خشم و ناراحتی از واژه‌های توهین‌آمیز استفاده می‌کنند.
در مدرسه هیچ دوستی نخواهند داشت و رابطه مناسبی با والدین، معلمها و اطرافیان خود ایجاد نمیکنند. در کنار این مسائل دچار افت عملکرد تحصیلی میشوند و روابط اجتماعی آنها مختل میشود و به عنوان فردی بزهکار در جامعه شناخته می‌شوند. از پیامدهای دیگر این اختلال کاهش اعتماد بنفس، پایین آمدن عزت نفس و حتی گاهی گرایش نوجوانان مبتلا به سوء مصرف مواد و الکل است.
افراد مبتلا تقریبا بیشترین ارجاع را به مراکز مشاوره و سلامت روانی دارند زیرا مشکلات رفتاری آنها چالش‌های بسیاری را برای آنها، خانواده‌های‌شان و جامعه ایجاد می‌کند. پیشرفت تحصیلی پایین، روابط اجتماعی ضعیف، ناسازگاری با دیگران و درگیری با مراجع قانونی از پیامدهای این اختلال‌ها است. علاوه‏ بر‏این در صورت مزمن شدن اختلال، درمان دشوار شده و افراد مبتلا در معرض خطر ابتلا به سایر اختلال‌ها مانند افسردگی و مصرف مواد قرار می‌گیرند. بنابراین شناسایی زودهنگام افراد در معرض خطر یا مبتلا و طراحی برنامه‌های مداخله‌ای مناسب در پیشگیری از عود علائم اختلال و پیامدهای آن مؤثر است. در این کتاب تلاش کرده‌ایم تا خوانندگان را با این گروه از اختلال‌های رفتاری که با عنوان اختلال‌های رفتاری مخرب نام‌گذاری شده‌اند، آشنا کنیم. در فصل‏های نخستین کتاب، خوانندگان با جنبه‌های نظری این حیطه مانند چگونگی تحول این اختلال‌ها، سبب شناسی، علائم و ویژگی‌ها، عوامل خطرساز فردی و محیطی آشنا می‌شوند.
تحقیق بررسي تفاوت هاي جنسي در اضطراب اجتماعي نوجوانان
اگر این رفتار بیش از شش ماه طول بکشد و از حد معمول فراتر رود، ممکن است نشانه اختلال نافرمانی مقابله‌جویانه باشد. برخلاف کودکان دچار اختلال سلوک ، کودکان دچار اختلال نافرمانی مقابله جویانه ، نسبت به افراد یا حیوانات پرخاشگر نیستند، اموال را تخریب نکرده و الگوی دزدی یا فریب نشان نمی‌دهند. در جدول 2 نتایج آزمون تحلیل کوواریانس پس آزمون با برداشتن اثر پیش آزمون بین دو گروه ارائه شده است. همچنین بر اساس نتایج جدول 1 میانگین نمرات پس آزمون گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل کاهش یافته است که این تفاوت معنادار است. شاخص اثر به دست آمده حاکی از این است که 83 درصد کاهش نافرمانی مقابله‌ای کودکان شرکت کننده در گروه آزمایش را می‌توان به آموزش برنامه توانمندسازی روانی مادران نسبت داد.
خانواده درمانی نوع خاصی از روان درمانی است که بر تغييرات در خانواده متمرکز است و روابط خانوادگی عامل موثری بر احساسات، رفتار و سلامت روانی هر عضو خانواده می داند. در این درمان به جای ملاقات با یک فرد، تمام یا بيشتر اعضای خانواده در روند درمان قرار می گيرند.این درمان به ایجاد تغییرات گسترده در خانواده کمک می کند و مهارت های برقراری ارتباط در خانواده را بهبود می بخشد. داشتن یک کودک با اختلال نافرمانی مقابله ای برای والدین بسیار چالش برانگیز است و حتی بر روابط بین والدین نیز تاثیر منفی دارد. از این رو خانواده ها نیز نیاز به یادگیری مهارت هایی در این زمینه دارند.
با کودک بحث و دعوا نکنید و سعی نکنید نظر خود را به او تحمیل کنید. ـ معمولاً دیگران را برای اشتباهات و سوءرفتارش سرزنش می‌کند. حقوق مادی و معنوی اين پايگاه متعلق به مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی است و نشر غیرمجاز محتوای آن پیگرد قانونی دارد. پیوسته در تلاش هستند که با رفتار خود دیگران به ویژه بزرگسالان را اذیت و ناراحت کنند.
علاوه بر این وضعیت بد اجتماعی-اقتصادی، استرس‌های ناشی از زندگی میتوانند از دیگر دلایل مهم این اختلال باشند. کودکان با اختلال نافرمانی مقابله ای معمولا با قوانین مخالفت میکند و از درخواستهای بزرگسالان اطاعت نمیکند. بیشتر علائم موجود در کودکان و نوجوانان مبتلا به ODD در کودکان دیگر نیز وجود دارد. این قانون مخصوصا در کودکان ۲ تا ۳ ساله یا در طول سال های نوجوانی صادق است. بسیاری از کودکان مبتلا تمایل به نافرمانی دارند، با والدین بحث می کنند و یا از اختیارات خود دفاع می کنند. والدین و اولیای مدرسه در مواقع زیر باید به این اختلال شک کنند، زیرا این رفتارهای مقابله جویانه معمولا در برابر افراد بزرگسالی رخ می دهد که کودک یا نوجوان با آنها آشناست؛ مانند والدین و در مواردی نیز معلمان و اولیای مدرسه.
برخلاف کودکان دچار اختلال سلوک ، کودکان دچار اختلال نافرمانی مقابله جویانه نسبت به افراد یا حیوانات پرخاشگر نیستند، اموال را تخریب نکرده، و الگوی دزدی یا فریب نشان نمی دهند. اگر کودک تشخیص اختلال دلبستگی واکنشی گرفته باشد، ODD دیگر قابل تشخیص گذاری نیست. اختلال نافرمانی مقابله جویانه در ویرایش پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) به عنوان یک الگوی خلق عصبی/تحریک پذیر، رفتار مجادله/مقابله ای، یا تلافی جویانه که حداقل شش ماه تدوام داشته باشد، تعریف شده‌است. برخلاف کودکان دچار اختلال سلوک ، کودکان دچار اختلال نافرمانی مقابله جویانه نسبت به افراد یا حیوانات پرخاشگر نیستند، اموال را تخریب نکرده، و الگوی دزدی یا فریب نشان نمی‌دهند. اگر کودک تشخیص اختلال دلبستگی واکنشی گرفته باشد، ODD دیگر قابل تشخیص‌گذاری نیست.
اختلال نافرمانی مقابله جویانه یک الگوی رفتاری دائم عصبانی بودن یا حساس بودن است؛ رفتار های مشاجره ای و مخالف نسبت به شخصیت های مسئول؛ و حس انتقام جویی. در بعضی از کودکان مبتلا به ODD، این رفتار ها فقط در یک وضع خاص مشهود است، معمولا در خانه. در موارد شدیدتر ممکن است در وضعیت های متعدد هم پیش بیاید. برای تشخیص ODD، دفعات تکرار و شدت این رفتارها باید خارج از بازه ی معین برای یک سن، جنسیت و فرهنگ خاص باشد.
روش پژوهش، طرح پیش آزمون–پس آزمون با گروه آزمایش و گواه با جایگزینی تصادفی است که برای اجرای پژوهش، در ابتدا 4 مهدکودک به طور تصادفی از میان مراکز پیش دبستانی منطقه 10 انتخاب و40 کودک از میان این مراکز به تصادف انتخاب شدند. پس از تکمیل پرسشنامه، علائم مرضی کودکانCSI-4 توسط والدین و مربی، 30 کودک که در شاخص نافرمانی مقابله‌ای پرسش‌نامه علائم مرضی کودکان نمره بالاتر از نمره برش کسب کردند، انتخاب شدند. برای تشخیص نهایی و دقیق با مادران هر یک از کودکان بر اساس ملاک‌های تشخیص اختلال نا فرمانی مقابله‌ای موجود درDSM-IV مصاحبه‌ای انجام شد. سپس مادران کودکان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله‌ای به روش جایگزینی تصادفی به 2 گروه 15 نفر آزمایش و 15 نفر کنترل قرار گرفتند. والدین گروه آزمایش 9 جلسه 90 دقیقه‌ای آموزش به شیوه بارکلی را دریافت کردند. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل کوواریانس استفاده شد.
اما این رفتارها در کودکان دارای نافرمانی بیشتر از سایرین دیده می شود. این کودکان با نظم و قوانین مدرسه نیز مخالفت می کنند و باعث متلاشی شدن روابط دوستانه می شوند. از آنجا که ODD اغلب همراه با مشکلات رفتاری یا روانی دیگری اتفاق می افتد، ممکن است تشخیص علائم ODD مشکل باشد.
در بخش دوم روش‌های مداخله‌ای متفاوت شامل آموزش والدین، آموزش کودکان با استفاده از تکنیک‌های رفتاری و شناختی-رفتاری، دارودرمانی و درمان‌های چند مولفه‌ای به طور مفصل بررسی شده‌اند. در این کتاب راه‌کارهای کاربردی و بسته‌های آموزشی متعددی جهت بهره‌گیری درمان‌گران ارائه شده است. پژوهش حاضر به منظور تعیین اثربخشی آموزش والدینی بارکلی بر کاهش نشانه‌های اختلال نافرمانی مقابله‌ای در کودکان پیش دبستانی منطقه‌ی 10 شهر تهران انجام شده است.
همچنین از راهکار دیگری مثل گوشزد کردن عواقب کارهایی که انجام می‌داد، نیز استفاده کردم اما نتیجه‌ای نگرفتم. من به ناچار اسباب‌بازی‌های گرانبهای او را از دسترسش خارج می‌کردم. اما با تمام این کارهایی که گفتم باز هم او همچنان از انجام آنچه من می‌خواستم، امتناع می‌کرد. البته گاهی اوقات فقط برای اینکه توجه من را به کاری جلب کند، برخی از کارهایی را که می‌گفتم را انجام می‌داد.

علم همچنین به ما می‌گوید که کمی شجاعت داشتن می‌تواند به دانش‌آموزان راهنمایی (یا متوسطه) در مسیر بهبودی کمک کند. من برای خشم، عصبانیت و رفتار انتقام جویانه‌ی دخترم اصلا آمادگی نداشتم. همچنین من هیچ راهکار و تجربه‌ای برای مقابله با رفتار دخترم در دسترس نداشتم. اما متوجه شدم راه حل‌هایی برای خانواده‌هایی که فرزندانی سر سخت دارند، وجود دارد.
این کودکان در زمان خشم و ناراحتی از واژه‌های توهین‌ آمیز استفاده می‌ کنند. از سوی دیگر کودکان نافرمان، خلق و خوی یکنواختی ندارند، عزت نفس پایینی دارند ... "مقایسه نیم‌رخ حافظه و توجه در دانش‌آموزان مبتلا به اختلال بیش‌فعالی- کاستی توجه، اختلال نافرمانی- مقابله‌جویانه و اختلال ارتباط (عملی) اجتماعی با دانش‌آموزان عادی". فصلنامه علمی پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی, 5, 3, 1348, 33-42. مقایسه نیم‌رخ حافظه و توجه در دانش‌آموزان مبتلا به اختلال بیش‌فعالی- کاستی توجه، اختلال نافرمانی- مقابله‌جویانه و اختلال ارتباط (عملی) اجتماعی با دانش‌آموزان عادی. فصلنامه علمی پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی, 5, 33-42.
بنابراین اگر احساس خشم و اضطراب می کنید، با روانشناس کودکتان صحبت کنید. ممکن است خودتان نیز به صورت جداگانه نیاز به مشاوره داشته باشید. اختلال نافرمانی مقابله‌جویانه وضعیتی است که در آن کودک الگوی مداومی از رفتارهای ناهماهنگ، مقابله‌جویانه و خصمانه را نسبت به صاحبان قدرت از خود بروز می‌دهد. این رفتارها اغلب عملکرد روزمره کودک، از جمله روابط و فعالیت‌های خانوادگی و تحصیلی او را مختل می‌کنند. شیوع اختلال نافرمانی مقابله جویانه، دامنه ای از 1% تا 11% دارد، با میانگین شیوعی که حدود 3/3% برآورد شده است.
که به کودکان یاد می‌دهد چگونه احساسات خود مانند خشم و کلافگی را مدیریت کند. مثلا، به کودکان اجازه دهیم ایده‌های خود را درباره روش‌های حل مسائل ارائه دهند. این چیزها به کودک شما کمک می‌کند دوست پیدا کند و آن‌ها را نگه دارد، بدون این‌که عصبانی شود بگوید چه فکری می‌کند و جواب منفی را بپذیرد و با دیگران کنار بیاید. یکی از کارهای خانه را به کودکتان بسپارید و به او نشان دهید که ان کار انجام نخواهد شد اگر او انجامش ندهد.
و حداقل 4 معیار از 8 معیار زیر به هنگام تعامل با حداقل یک نفر ( آن حداقل ” یک نفر ” نباید برادر یا خواهر فرد باشد )، این موضوع را نشان می دهد. در این مرحله والدین باید انتظارات خود را از کودک واضح و شفاف بیان کنند، به طوری که کاملا مشخص باشد که چه انتظاری از کودک دارند و باید چه رفتاری داشته باشد تا در ازای آن پاداش دریافت کند. باید اطمینان پیدا کرد که کودک کاملا متوجه انتظارها شده است. رفتارهای هدف ممکن است شامل رفتارهای نامطلوب که باید حذف شوند یا رفتارهای مطلوب که قرار است افزایش یابند، باشد. اگر این علائم و یا علائمی مشابه به این نوع از اختلال نافرمانی را در خود یا فرزندتان تجربه کرده اید، با یک روانشناس مشورت کنید.
هنگامی که این رفتار بیشتر از شش ماه طول بکشد و نافرمانی بیش از حد در مقایسه با آنچه که برای سن کودک معمول است ایجاد شود، ممکن است به این معنی باشد که کودک نوعی اختلال رفتاری به نام اختلال نافرمانی مقابله جویانه را دارد. بعلاوه، بسیاری از کودکان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله‌جویانه بدخلق هستند، خیلی زود مأیوس می‌شوند و اعتماد به نفس پایینی دارند. در حالی که هیچ علت مشخصی برای افرادی که دچار اختلال نافرمانی مقابله جویانه هستند وجود ندارد اما با ترکیبی از عوامل بیولوژیکی، روانشناختی و اجتماعی در ارتباط است. توجه به این نکته مهم است که افرادی که اختلال نافرمانی مقابله جویانه دارند، این علائم در چندین حوزه رخ می دهد و نه فقط در خانه. بسیاری از کودکان با والدین خود رفتار‌‌‌های مخالفت آمیز دارند اما در هیچ محیط دیگری این گونه رفتار نمی کنند. غیر از فرزند مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله‌جویانه علایقی برای خود داشته باشید، به طوری که مدیریت فرزندتان تمام وقت و انرژی شما را نگیرد.
علائم در محیط کار
علاوه بر موارد گفته شده با والدین یا سرپرستان خود بحث می‌کند و از پیروی قوانین و حرف‌های آن‌ها امتناع می‌کند. غالبا این دسته از کودکان عمدا دیگران را تحریک می‌کنند و آن‌ها را به خاطر اشتباهات یا رفتارهای نادرست خود مقصر می‌دانند. اثربخشی بازی‌های واجی بر نادرست‌نویسی دانش‌آموزان با ناتوانی یادگیری. اثربخشی نرم‌افزار آموزش حافظه کاری بر کارکردهای توجه دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی، مجله ناتوانی‌های یادگیری، دوره 6، شمارۀ 1 صفحه 79-60. اگر کودک علاوه بر اختلال نافرمانی دارای اختلال توجه و تمرکز (بیش فعالی) نیز باشد نباید در رعایت نظم به کودک سخت گیری کنید. ایشان دارای مدرک دکتری تخصصیروانشناسی و آموزش کودکان استثنایی از دانشگاه تهران و استاديار دانشکده روانشناسی و علوم تربيتی دانشگاه تهران می باشند.

همچنین اگر طولانی‌تر از مدتی شده است که آرامش فضای خانواده را مختل کرده است، احتمالا زمان آن فرا رسیده است که از متخصص کمک بگیرید. خوشبختانه با معالجه و آموزش هم برای والدین و هم برای کودک، کودکان دارای این نوع اختلال می‌توانند زندگی شاد، رضایت بخش و موفقی داشته باشند. هر چقدر که در روانشناسی و مطالعات رفتاری دانش بیشتری کسب می‌کنیم، موارد مهم‌تری آشکار می‌شوند. به طور مثال مشخص می‌شود که رفتارها می‌توانند به دلیل رویدادهایی یا یادآوری وقایعی که برای کودک آسیب‌زا بوده است، ایجاد شوند. فرزند من مشکلات پزشکی داشت که بر رفتار او تاثیر می‌گذاشت.
این دسته از کودکان به این صورت هستند که باید هر کاری که تمایل دارند را حتی با وجود مخالفت دیگران، انجام دهند. برخی از افراد در واکنش به این رفتارها کودک را دارای اثرات کوتاه مدت trauma تشخیص می‌دهند. در برخی موارد دیگر کودکان ممکن است به طور رسمی به بیماری شدیدتری به نام اختلال نافرمانی مقابله جویانه تشخیص داده شوند.
تحقیقات بسیاری از اثربخشی آموزش والدین با رویکرد رفتاری، حمایت می‌کند. در پژوهش فراتحلیلی، موگان و همکاران، نتایج 72 پژوهش چاپ شده بین سالهای 2001 – 1996 را بررسی و دریافتند که آموزش والدین با رویکرد رفتاری، در کاهش رفتارهای مخرب کودکان موثر بوده است. برادلی و همکاران، در تحقیق جامعی، 222 والد را به شیوه فوق مورد آموزش قرار دادند و دریافتند که این روش سبب کاهش معنادار مشکلات رفتاری کودکان شد، و نتایج درمان تا یکسال بعد نیز باقی می ماند. در تحقیق فیلان(2003 ؛ به نقل از گوتییرز،2006)، نیز کاربرد روش فوق سبب کاهش اختلالات رفتاری کودکان است. والدین تغییرات رفتاری حاصل از این روش را بسیار مفیدتر از آموزش ارتباطی گزارش کرده‌اند(دابی، اولری و کافمن، 1983؛ به نقل از فاشیمار، 1992).